West-Brabantse vrijteijdseconomie ontwikkelt zich dankzij onderwijs: 'Het is goed om breder te kijken en in platforms te denken'
Werken aan een goede vrijetijdseconomie in West-Brabant gebeurt niet alleen bij bedrijven of gemeenten. Ook het onderwijs is een belangrijke partner, die zorgt voor opleiden, onderzoek en kennisuitwisseling. Jeroen Klijs van de Academy for Tourism en Peter van der Aalst van de Academy for Leisure & Events aan Breda University of applied sciences (BUas), vertellen meer over het koppelen van toerisme aan onderwijs en welke waardevolle resultaten dat oplevert.
Wát nu de harde grens is tussen toerisme, leisure, horeca of de evenementenbranche is anno 2022 lastig te duiden. Daarom spreekt Peter Van der Aalst liever van stippellijntjes tussen de sectoren en niet van harde grenzen. "De vrijetijdssector van nu is meer verbonden met andere takken van sport. Dat zie je ook op BUas. Waar verschillende sectoren elkaar raken en samenwerken. Onze opleiding evenementmanagement werkt bijvoorbeeld nauw samen met onze logistieke opleiding op het gebied van evenementenlogistiek en bezoekersveiligheid."
Van der Aalst, manager Research & Business Innovation en Jeroen Klijs, lector Tourism Impacts on Society, werken ieder op hun eigen manier met toerisme, vrijetijdseconomie en leisure. Van der Aalst zoekt de verbinding met het werkveld, Klijs doceert en doet praktijkgericht onderzoek.
Samenwerkingen met het werkveld
Ervaring met het werkveld levert niet alleen studiepunten voor studenten en de nodige praktijkervaring op, ook gemeenten en bedrijven zijn erbij gebaat om onderzoek vanuit BUas te laten doen. Van der Aalst somt een aantal samenwerkingen in West-Brabant op: "In Bergen op Zoom werkten studenten en collega’s mee aan de herinrichting van het Markiezenhof volgens ons concept Publiek Geheim, geheim publiek. In 2020, 2021 is 'De Geheimen van de Markiezin' ontwikkeld waar we vervolgens ook belevingsonderzoek hebben uitgevoerd."
Daarnaast hielpen studenten en collega’s mee bij de herinrichting van Van Goghbezoekerscentra in Zundert en Etten-Leur en gaven docenten workshops over storytelling aan ondernemers uit de agrifood/hospitality-sector, onder andere in Etten-Leur.
Meetbaar
Storytelling, belevingsonderzoek, het zijn onderdelen die belangrijker worden in de toeristische sector, weet Klijs. "Daar zien we een verandering in ontstaan. Ook bij gemeenten. Die weten ons en onze studenten beter en vaker te vinden. Voorheen was vooral het economische aspect het voornaamst bij onderzoeken naar toerisme of vrijetijdsbesteding in een gemeente. Inmiddels is dat anders."
Zo willen gemeenten inzicht krijgen in bezoekersstromen. Een van de projecten waar dit tot uitdrukking komt is 'Zicht op Evenwicht'. Dit betrof een verkennend onderzoek naar de technische mogelijkheden en best practices voor het meten van bezoekersdrukte. Dit project ontving subsidie uit het Onderzoek & Ontwikkelfonds van RWB.
Het managen van bezoekersstromen wordt in de toekomst belangrijker
Inzicht krijgen
Al dat meten en data verzamelen is niet alleen belangrijk voor de bezoeker, maar ook voor de inwoner, merkt Klijs op. "Door inzicht te krijgen in bezoekersstromen kan een plaats sturen op veiligheid, betere uitvalswegen, drukte voorkomen en ervoor zorgen dat toerisme een zo positief mogelijke impact heeft op de maatschappij." Zorgen dat de economische en sociale aspecten van vrijetijdsecomie in balans zijn, draagt bij aan het fenomeen brede welvaart. Waarin verder gekeken wordt dan alleen de economische of materiële opbrengst of waarde van groei en welvaart.
Kritisch
"Bij het begrip brede welvaart hoort ook een kritische blik", merkt Van der Aalst daarover op. Volgens hem is het ‘scoren’ met veel bezoekers lang niet altijd meer het hoofddoel. En je kunt je als gemeente ook afvragen of je meer bereikt door vooral eendaagse evenementen te organiseren. "Dat levert natuurlijk een hoop bezoekers op naar je stad of plaats. Zeker ook van buitenaf. Maar wat heb je eraan uiteindelijk? Het zijn vaak bezoekers die betalen voor een evenement en vervolgens weer weggaan. Zonder dat bijvoorbeeld de lokale middenstand er iets aan heeft."
Klijs voegt daar aan toe: "Het managen van bezoekersstromen wordt in de toekomst dus belangrijker. Het spreiden van bezoekers in een gemeente en ze niet altijd maar naar drukke, toeristische locaties verwijzen wordt daarmee een belangrijk onderwerp van onderzoek."
Regionale mogelijkheden
Klijs en Van der Aalst zien dat meer gemeenten in Nederland en dus ook in West-Brabant de waarde van vrijetijdseconomie inzien. Er stromen dan ook behoorlijk wat onderzoeksopdrachten binnen. Van der Aalst: "In de koppeling met het bedrijfsleven is het samenwerken in projecten een uitkomst. Het is voor ons de manier om zowel studenten op te leiden, als om onderzoek te doen dat de vrijetijdseconomie van de regio, of breder, ten goede komt."
"Kijk je naar de regio, dan heeft West-Brabant veel te bieden", vertelt Klijs. "Ieder dorp en elke stad heeft elementen die het waard zijn om bezoekers te trekken, maar dat betekent niet dat ieder voor zich moet proberen bezoekers van over heel de wereld aan te trekken", legt hij uit. "Het is juist goed om wat breder te kijken en in platforms te denken. Samenwerkingen opzoeken en zo elkaars aanbod en promotie versterken. Daar liggen zeker nog kansen voor gemeenten."
Wat West-Brabant eigenlijk niet heeft is een meerdaags evenement, merkt Van der Aalst tot slot op. "Denk aan een grote, ook internationale trekker zoals de Dutch Design Week in Eindhoven. Iets dat mensen trekt, maar ook mensen langer laat verblijven in de regio. Daar liggen zeker nog mogelijkheden voor West-Brabant."
Meer informatie
Lees meer over het onderwerp vrijetijdseconomie op onze website. Hier zijn onder andere interessante publicaties en meer nieuwsartikelen over het onderwerp te vinden.
