Just Transition Fund landt in West-Brabant: Resultaten dragen bij aan energie- en materiaaltransitie
Van 2023 tot 2027 kunnen bedrijven en organisaties West-Noord-Brabant een beroep doen op het Europese Just Transition Fund (JTF). Er is in die jaren bijna 60 miljoen euro subsidie beschikbaar voor bedrijven die werken aan het versnellen van de energietransitie, het verbeteren van de economie en een gezonde arbeidsmarkt. Programmamanager Sacha Koppert van Stimulus Programmamanagement, het bureau dat het subsidiefonds beheert, vertelt meer over het doel van JTF en tussentijdse successen. Er is bovendien nog altijd subsidie beschikbaar.
Foto: UBQ Materials, een van de projecten die subsidie vanuit JTF ontvangt.
Het Just Transition Fund (JTF) draagt bij aan het verminderen van Co2-uitstoot in Europa. Het fonds is ingesteld door de Europese Commissie. Het hoofddoel is het stimuleren van de energietransitie in regio's die afhankelijk zijn voor hun economie uit fossiele brandstoffen. Dat gebeurt in de vorm van subsidies aan bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen of ander soort organisaties, vertelt Sacha Koppert, programmamanager bij Stimulus Programmamanagement. De Europese Commissie wees in Europa meerdere gebieden aan waar JTF landde. Naast Groningen en Zuid-Limburg is dat ook West-Noord-Brabant, in het gebied van de gemeenten Geertruidenberg, Drimmelen, Moerdijk, Steenbergen en Bergen op Zoom. Spoor drie, met 'arbeidsmarkt' als thema, heeft de gehele regio West-Noord-Brabant als werkingsgebied.
"In West-Noord-Brabant zie je, met name door de haven en het industriegebied van Moerdijk, dat transities veel invloed heeft op de lokale economie. Werk, inkomen, bestaanszekerheid zijn hier nauw aan verbonden", legt Koppert uit. "Het is niet dat er in deze regio niets gebeurt of gebeurde op het gebied van transities. Integendeel, maar het is wel zo dat de transitie bij bedrijven of organisaties soms een zetje kan gebruiken", gaat ze verder. Ook omdat de regio kwetsbaar kan zijn als fossiele grondstoffen schaars worden.
Drie sporen
Het fonds zet in op drie sporen: innovatie, investeringen in technologie, systemen en infrastructuur en het spoor arbeidsmarkt. In ieder spoor doen verschillende projecten mee. Aanvragers kunnen in verschillende rondes (of openstellingen) een aanvraag indienen. "Voor West-Brabant is het doel om meer dan drieduizend mensen op te leiden of om te scholen met kennis en vaardigheden die nodig zijn voor de nieuwe banen met betrekking tot de transitie", legt Koppert uit. "In de tot nu toe goedgekeurde projecten voor opleidingen wordt dat doel met bijna vierduizend op te leiden personen al ruimschoots behaald. Dat succes is dus al zichtbaar."
Programmamanager Sacha Koppert: "Het is niet dat er in deze regio niets gebeurt of gebeurde op het gebied van transities. Integendeel."
Gericht op het mkb
De Europese Commissie stelde vast dat JTF-subsidie specifiek voor het mkb bedoeld is. Dat komt vooral omdat het mkb vaak moeite heeft om transities financieel aan te kunnen. "We zien bij dit soort innovaties dat banken wat terughoudender zijn met financiering. Een subsidie, zoals uit het JTF, kan dan net de financiële ondersteuning zijn die bedrijven nodig hebben om te kunnen innoveren." Het mkb bestaat uit veel flexibele bedrijven, waar innovatie sneller van de grond komt dan bij grootbedrijven, geeft ze aan. "Grote bedrijven pikken die innovaties vervolgens weer makkelijker op. Zij beschikken over het kapitaal. Daarmee hopen we dit soort transities van klein naar groot in gang te zetten", legt Koppert uit.
Ondernemers
Het JTF wil in West-Brabant 169 ondernemers en bedrijven ondersteunen, waarvan ongeveer 60 bedrijven met subsidie en de overige door andere activiteiten, bijvoorbeeld advies of deelname in scholingsprogramma’s. "De doelstellingen voor producten of productie van of met biobased of circulaire grondstoffen, elektrificatie van de industrie en het ontwikkelen mogelijkheden van energieopslag zijn over het algemeen niet verder vastgelegd in cijfers", vertelt Koppert. "Deze doelstellingen zijn wel opgenomen in het aantal bedrijven dat wordt ondersteund op bovenstaande acties."
Innovatieve projecten
De samenwerkingen vinden, vaak doordat bedrijven aansluiting vinden met andere bedrijven of onderwijsinstellingen in de regio, door heel West-Brabant plaats. Op die manier hebben niet alleen de gemeenten in het originele JTF-gebied profijt van het programma, maar profiteert heel West-Brabant van het fonds. Zoals een project waarbij een Zundertse boomkwekerij verbonden wordt aan chemische industrie in Moerdijk. In dit project onderzoeken studenten hoe plantenstoffen chemische stoffen kunnen vervangen. Innovatie zit dus in vele facetten: van het opstarten van een opleidingscentrum, de EnergieCampus in Breda, het onderzoeken van waardevolle inhoudsstoffen en chemievervangers uit planten tot een project dat zich richt op het omzetten van afval naar bruikbaar, gerecycled plastic .
Meedoen met JTF
Er is nog altijd geld beschikbaar uit het JTF. Tot 2027, verdeeld over verschillende rondes, kan er nog subsidie uit aangevraagd worden. Voor bedrijven of organisaties die nog op zoek zijn naar financiële steun heeft Koppert wel een advies: "Zoek een subsidie die past bij jouw idee. Probeer dus niet je idee of project richting een subsidie te schrijven. Mocht je hier nog vragen over hebben, dan denken we graag mee of geven we advies in hoe je het beste een aanvraag kunt indienen."
Meer weten
Benieuwd naar JTF of wil je meer weten over het fonds? Op onze website vind je meer informatie over JTF. Ook vind je voorwaarden en contactgegevens die je verder kunnen helpen. Stimulus Programmamanagement deelt zelf regelmatig informatie en successen van JTF-projecten.
