Middeleeuwse sporen van landbouw en infrastructuur gevonden in Galder

BAAC Archeologie & Bouwhistorie voerde eind 2024 In Galder, gemeente Alphen-Chaam, een archeologisch opgraving uit. Op het veld tussen woonwijken de Bouwerij en de Korenbloem, aan de westzijde van Galder, vonden de archeologen sporen van landbouw, voedselvoorzieningen en infrastructuur van Middeleeuws Galder. Het onderzoek is uitgevoerd voordat woningbouw op het terrein plaatsvindt. Zo is er weer een puzzelstukje aan het verleden van Galder toegevoegd.
Zo’n tien jaar geleden is er op de plek waar nu de wijken Korenbloem en de Bolderik liggen al eens een grootschalige opgraving uitgevoerd. Op dat terrein, dat direct ten noorden van het huidige onderzoeksterrein ligt, werden destijds talrijke sporen van middeleeuwse bewoning aangetroffen. Archeologen konden op basis van die sporen meerdere huiserven uit de 11e en de 12e eeuw reconstrueren. Die erven bestonden elk uit een hoofdgebouw, bijgebouwen en een waterput. De resultaten van het nu uitgevoerde onderzoek, vullen dat plaatje verder aan.
Onderzoeksresultaten
Het recente onderzoek leverde geen nieuwe bewoningssporen op. Hier lagen dus geen woningen of boerderijen. De resultaten geven echter een mooi beeld van hoe het landschap rondom de nederzetting eruit heeft gezien en hoe dat werd gebruikt. Tijdens het onderzoek zijn sporen van landbouw, opslag en infrastructuur teruggevonden. In het centrale deel van het terrein is een laagte aangetroffen die is opgevuld met plaggen. Die plaggen werden gebruikt om de akkers vruchtbaar te houden. Vanuit deze laag zijn plaggen verspreid over het land, waardoor een vruchtbare ophogingslaag ontstond. Ook wel een plaggendek genoemd. Dit plaggendek is op veel plekken op het terrein teruggevonden, wat erop wijst dat het in de middeleeuwen grotendeels in gebruik is geweest als akker.
Restanten van gebouwen
Aan de oostkant van de akker zijn restanten van drie gebouwen aangetroffen. Het gaat om een kleine (graan)schuur, een hooimijt en een grote opslagschuur. Verschillende gebouwen dus, die dienden voor landbouw of het maken van voedsel. De grote schuur, opgebouwd uit drie gebinten, kan bijvoorbeeld gebruikt zijn voor de opslag van gereedschappen en een kar om de goederen te vervoeren naar de nederzetting. Vanuit deze schuur loopt namelijk een karrenpad richting de nederzetting.

De onderzoeksresultaten in kaart gebracht. Rood omlijnd is het plangebied. Daarbinnen zijn enkele opgravingsputten weergegeven met sporen van landbewerking, schuren en een karrenpad. Bron: BAAC
Van opgraving tot verhaal
Op onderstaande kaart zijn de resultaten van het onderzoek weergegeven. De blauwe arcering geeft de locatie van de gebouwen weer. Naast de drie middeleeuwse gebouwen zijn ook resten van een gebouw uit een latere periode aangetroffen. De exacte datering is niet nog niet bekend. In de paarse strook liggen de karrensporen. In de komende periode worden de opgravingsgegevens door BAAC verder onderzocht waarna een onderzoeksrapport volgt.
Meer informatie
Regioarcheologie is een dienstverlenende taak van Regio West-Brabant. Deze artikelen zijn bedoeld om nieuws rondom interessante opgravingen te delen met een groter publiek. Wil je meer weten over wat team regioarcheologie doet? Bekijk hier de pagina van regioarcheologie op onze website voor meer informatie en handige documenten.