Onderzoek duurzamere verwerking klikobanden gemeente Oosterhout leidt tot verrassende inzichten

Wat bleek? Door anders samen te werken kunnen gemeenten op een laagdrempelige manier een circulair, duurzaam verschil maken. En niet alleen met klikobanden. Met een coalitie, waarin naast de gemeente en Avans ook Oosterhoutse bedrijven deelnemen, gingen Mitchell Droog en Piet Ackermans van de gemeente aan de slag.

Samenwerking

De coalitie is gevormd om dit soort verduurzamingsvraagstukken te onderzoeken en partijen te verbinden. Met het geld uit het O&O-fonds werden student-onderzoekers ingezet. Samen met hen deden ze onderzoek naar hoe bepaalde onderdelen in een bedrijfsproces duurzamer of circulair kunnen worden gemaakt. Ze brachten veertig kansrijke, laagdrempelige projecten in kaart die hoog op de R-ladder scoren. Hiermee wordt bedoeld dat de materialen in die projecten niet vernietigd worden en verloren gaan, maar juist gerepareerd of in een andere vorm in een nieuw product toegepast kunnen worden.

Rubber

"Rubber, hoofdbestanddeel van banden, sprong er in het onderzoek meteen uit. Gemeenten verzamelen dit in hun milieustraten. Zowel van inwoners als hun eigen materieel", vertelt Droog. "Tijdens dit soort onderzoeken wil je altijd zo klein en behapbaar mogelijk beginnen. Zo kwamen we bij de afgeschreven of versleten banden van kliko's. Die worden nu apart verzameld en weer verplaatst om uiteindelijke te vernietigen, terwijl de banden hergebruiken ook mogelijk is. Afvalwerkers en producenten zouden duizenden kilo's rubber kunnen besparen. Rubber dat anders verbrand wordt."

Het is niet altijd duidelijk of deze banden anders wel volledig en tegen de laagste kosten circulair worden verwerkt tot nieuwe grondstoffen. Dat proces kon duurzamer. Bovendien zou er veel CO2-uitstoot mee verminderd worden, bleek ook uit het onderzoek. Maar wat als niemand ingrijpt in het proces of daar kennis van heeft?

Een van de conclusies van het project: er zou op duizenden kilo's rubber bespaard kunnen worden.

Alle partijen om de tafel

Droog: "Dit proces kan dus anders, maar je ziet dat de gemeente, het afvalbedrijf en al die tussenpersonen niet goed op één lijn zitten op het gebied van duurzaamheid. Het transport van versleten banden en de verwerking zijn nog te versnipperd." Juist door deze stromen overzichtelijk in kaart te brengen kan een gemeente inzetten op duurzaamheid. Dan moet je dus eerst wel weten hoe de hele keten in elkaar zit. Dat kost tijd, geld en bepaalde kennis, legt Droog uit. "Door het onderzoek hadden we dat. En zo kunnen we de gemeente, het afvalbedrijf en leveranciers beter helpen om op een andere manier samen te werken. We hebben elkaar gevonden in cocreatie."

Succes

Nu de stromen rondom de afvalcontainers en kliko's zijn onderzocht, blijft het daar niet bij, vertelt hij. Inmiddels is het idee achter het optimaliseren van de circulaire stroom rondom de klikobanden landelijk opgepakt. In september 2022 volgde een gesprek met de NVRD (Koninklijke Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement), die over de aanbestedingen voor afvalverwerking gaat, om te kijken of de aanbestedingsdocumenten aangepast kunnen worden. Met daarin de ontwikkelde circulaire toepassing van de assen en containerbanden. NVRD blijkt enthousiast en wil dit ook zeker toe gaan passen. Dat zal deze specifieke afvalstroom met 90 tot 95 procent zal verminderen, aldus Droog.

Het verwerken en verzamelen van de banden kan een stuk duurzamer, bleek uit het onderzoek door Avans en de gemeente Oosterhout.

Meer dan banden

Al vrij snel tijdens het project werd het Droog en zijn collega's duidelijk dat de mogelijkheden verder reikten dan banden alleen. Afvalstromen van tiewraps, fietsbanden, bubbeltjesplastic en zelfs drinkwater dat als proceswater in fabrieken wordt gebruikt, kun je ook op dezelfde manier onderzoeken en uiteindelijk minder vervuilend maken en verduurzamen.

"Door het verbinden van partners uit de lokale, kleine keten, zoals leveranciers en afnemers, en hen mee te laten denken, kun je echt zorgen voor verandering", merkt hij op. De samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en de overheid is onmisbaar bij dit soort projecten. "De samenwerking is meer aangehaald dan voorheen. Maar dankzij het O&O-fonds konden we dit kleine, belangrijke stapje zetten door middel van goed onderbouwd onderzoek."

Meer informatie

Het project van de gemeente Oosterhout en Avans is een van de vele projecten die subsidie uit het O&O-fonds van RWB ontving. De gemeente en Avans werkten samen met het RIVO-collectief dat circulariteit in Oosterhout bevordert, Ook Centre of Expertise Biobased Economy, verschillende lokale ondernemers en Bedrijfsverenigingen Oosterhout werkten mee in dit project.

Heb jij ook een project of innovatief idee dat een zetje kan gebruiken? Bekijk dan de pagina van het O&O-fonds in ons subsidieloket voor meer informatie. Houd onze website in de gaten voor nieuw geopende subsidierondes.