Rian Govers-Gabriëls: 'Waterschap meandert als verbinder tussen bestuurslagen in de regio'

Foto: Rian Govers-Gabriëls ontving in mei uit handen van wethouder gemeente Breda en voorzitter van de stuurgroep Jeroen Bruijns een plantaardige zeefdruk als bekrachtiging van de samenwerking met waterschap Brabantse Delta in de Regio Deal.   

Wat kunt u vertellen over de rol van het waterschap in de Regio Deal West-Brabant. Waarom is het belangrijk dat ook waterschap Brabantse Delta meedoet?
"Het plantaardig karakter en de focus op brede welvaart in de Regio Deal is verbonden met onze thema's: wil West-Brabant bekendstaan als plantaardige regio, dan worden die gewassen ook op landbouwgrond geteeld of op een plek verwerkt. Daar heb je toch de bodem, het milieu en water voor nodig. Een gezonde bodem, voldoende en schoon water, biodiversiteit dragen bij aan een betere gezondheid en gezonde omgeving. Dat zijn thema's waar wij als waterschap dagelijks aan bijdragen. We zijn daarmee een van de onmisbare schakels in de samenwerkingsketen. Medewerkers van het waterschap kunnen waardevolle inzichten en kennis uitwisselen binnen de Regio Deal. Ook zie ik een rol voor het waterschap voor me in het profileren van die plantaardige regio."

Hoe zijn jullie actief in de Regio Deal? Nemen jullie deel in projectfiches, bijvoorbeeld?
"Op dit moment hebben we één bijdrage in een projectfiche, samen met andere organisaties. Ik geloof er sterk in dat de Regio Deal zorgt voor een beweging in West-Brabant. Daarbij is het wel belangrijk dat we als waterschap aangehaakt zijn bij het hele West-Brabantse netwerk. De noodzaak om samen te werken neemt toe gezien de maatschappelijke uitdagingen van deze tijd. Vanuit die gedachte en voor de belangen van bodem, water en het milieu ben ik lid van de stuurgroep voor de Regio Deal samen met andere bestuurders van gemeenten en de provincie."

Wat voor rol speelt het waterschap als zelfstandige bestuurslaag? Is die rol in de afgelopen jaren veranderd?
"De waterschappen zijn een van de oudste bestuursorganen in Nederland. Ze zijn ontstaan op basis van samenwerking: mensen maakten afspraken om dijken te bouwen, te onderhouden en beschermen. Anno nu zien wij onze rol en invloed groeien. Dit komt mede door de klimaatverandering. Water blijft onze basis. Het waterschap meandert als een verbinder tussen bestuurslagen door. Iedere laag krijgt wel met ons te maken omdat waterhuishouding een steeds grotere rol speelt. Aan de andere kant zien we dat de gemiddelde inwoner van West-Brabant ons niet zo makkelijk vindt en misschien niet altijd weet wat het waterschap doet. Dat is best begrijpelijk, dus bewustwording creëren blijft nodig."

Het waterschap zou wat meer op de voorgrond mogen treden, vindt u? 
"In het dagelijks leven worden voldoende en schoon water net als droge voeten als een vanzelfsprekendheid gezien. Die vanzelfsprekendheid mag in het bewustzijn van West-Brabanders inderdaad iets minder vanzelfsprekend zijn. De wateroverlast van de afgelopen tijd en droogte tijdens eerdere zomers onderstrepen die noodzaak. Die noodzaak geldt ook bij besluiten rondom het bouwen van huizen, aanleggen van infrastructuur of elektriciteit. We zijn er niet voor het individu, maar voor het collectief. De kwaliteit van het water en de bodem raakt ons allemaal. Inwoners en ondernemers hebben daar ook invloed op met hun gedrag."

Op welke manier wordt het waterschap nu al betrokken bij besluiten?
"We sluiten aan bij overleggen tussen gemeenten en aannemers of bij de provincie en de Rijksoverheid. Bijvoorbeeld bij de aanleg van nieuwe woonwijken of als het om landbouwvraagstukken gaat. Met het veranderende klimaat kan dat ook niet anders. We kunnen water en bodem niet meer zomaar naar onze hand zetten. Daarom was het ook belangrijk dat het kabinet in 2022 het principe ‘water en bodem sturend’ introduceerde.  Dit betekent dat water en bodem leidend zijn bij het maken van ruimtelijke keuzes. Zo wordt er bijvoorbeeld eerst gekeken welke invloed het water en bodem hebben bij het bouwen van nieuwe woningen, aanleggen van landbouwarealen of elektriciteitsnetten. Welke invloed heeft dit op het grondwater of de bodem? Wordt het watersysteem niet te veel belast?"

Toenemende wateroverlast en periodes van droogte zetten het West-Brabantse landschap onder druk. Is dit op te lossen en hoe doe je dat eigenlijk?
"Het vraagt om duidelijke keuzes. Nederland raakt vol. Alleen al als je kijkt naar de plannen die geprojecteerd worden op Noord-Brabant, dan zouden we tweeënhalve keer de provincie aan ruimte nodig hebben. Dit vraagt dus van de politiek en van ons dat we gaan kiezen: wordt het een focus op energieopwekking, het verbeteren van het klimaat of moeten we alles op het bouwen van woningen zetten? Ook moeten we meer door een innovatieve bril kijken als waterschap. Dat doen we al, bijvoorbeeld bij het gebruiken van meer technologie of robotisering. Dat kost alleen wel veel geld. Iets wat de West-Brabander uiteindelijk wel gaat merken."

Hoe kijkt u naar de toekomst van West-Brabant?
"Om terug te komen op de geschiedenis van de waterschappen: die zijn begonnen vanuit samenwerkingen tussen groepen mensen. Ik denk dat samenwerking in combinatie met innovatie de komende jaren alleen maar belangrijker wordt. Daarom leggen we nu connecties en werken we bijvoorbeeld met agrariërs in de regio aan hoe we door innovaties en techniek toe te passen, beter met droogte of wateroverlast kunnen omgaan. We zien bij ondernemers en agrariërs dat de wil er is om met elkaar dit soort problemen op te pakken. Dat schept hoop voor de komende jaren."

Meer informatie 

Over de thema's brede welvaart, nieuwe economie en over de Regio Deal organiseert RWB regelmatig bijeenkomsten. Wil je hier meer over weten? Houd de website van RWB en onze kanalen in de gaten. Of meld je aan voor onze nieuwsupdate #KrachtigeRegio en ontvang het laatste nieuws in je mailbox.