Schoenen gemaakt van schimmels? Deze West-Brabantse uitvinders maken het mogelijk

Schimmels, en dan moet je denken aan paddenstoelen, vormen hét materiaal waar De Laat en Van den Tweel hun ontdekking mee deden. Schimmels zijn natuurvriendelijke bouwstenen waar BioscienZ graag mee werkt, legt Will van den Tweel uit. "BioscienZ onderzoekt namelijk biochemische, milieuvriendelijke alternatieven voor producten uit aardolie." Op dit moment zijn namelijk veel kunststoffen, maar ook producten zoals leer, niet op een milieuvriendelijke manier verkregen. Bij leerproductie worden echte dierenhuiden gebruikt, evenals het giftige chroomzuur in het looiproces. 

Van schimmel tot 'leer' 

"Voor mijn werk kom ik ook vaak in San Francisco. Een stad waar innovatie en technologie booming is", gaat Wim De Laat verder. "Onderzoeken naar kunstleer gebeuren daar ook en met succes. Maar het eindproduct heeft telkens een hoog prijskaartje." Met dat gegeven in het achterhoofd startten De Laat en Van den Tweel hun onderzoek naar een alternatief voor milieuvriendelijk leer dat ook nog vriendelijk is voor de portemonnee. Met dank aan de E&I-subsidie en de andere projectpartners B4Plastics, Millvision en CrossRoads2-Interreg, kon hun team aan de slag met verschillende proeven en een haalbaarheidsstudie. Het vormde een mooi zetje in de juiste richting, aldus De Laat.  

Soepel en stevig

Het hele proces verliep nog niet zo eenvoudig, want leer heeft een aantal unieke eigenschappen die je niet gemakkelijk kunt vervangen of na kunt maken. "Denk bijvoorbeeld aan luchtdoorlatende eigenschappen, soepelheid en stevigheid", vertelt Van den Tweel. "Na lang onderzoeken en uitproberen hebben we een aantal lapjes gemaakt uit schimmels door deze met biochemische verbindingen aan elkaar te hechten. En wat bleek: bijna alle eigenschappen van écht leer kwamen ook terug in dit materiaal."

Zes miljoen soorten 

Naast de gunstige eigenschappen van het materiaal zelf, ben je niet langer afhankelijk van dieren en ook niet van een beperkt aantal diersoorten waarvan de huid geschikt is voor leerproductie, merkt De Laat op. "We hebben nu keuze uit meer dan zes miljoen schimmelsoorten waarvan we in principe milieuvriendelijk en circulair vegan leer kunnen maken. Dat vormt een echt tegenwicht tegen dierenleer en biedt bijna oneindig veel mogelijkheden."  

Vermarkting 

De Laat en Van den Tweel richten zich nu op de verdere vermarkting van het product. "We zijn op zoek naar partijen waarmee we willen samenwerken. Inmiddels hebben we samples tot onze beschikking en kunnen in principe kunstleer in allerlei kleuren maken." Schoenen gemaakt van West-Brabantse schimmels? Het zou in de toekomst dus zomaar kunnen. "We krijgen vaak de vraag waarom we in West-Brabant gevestigd zijn en niet in de Randstad", lacht De Laat. "Maar we hebben hier alles tot onze beschikking. Ik heb toegang tot grondstoffen, voornamelijk reststromen uit de Agrofood-sector, en we liggen hier natuurlijk midden in een netwerk van wegen, havens en spoorlijnen."

Tweede onderzoek

Het andere onderzoek waar BioscienZ zich op richtte, en ook een E&I-subsidie voor ontving, is het valoriseren van grondstoffen uit bierborstel, een restproduct uit bierbrouwerijen. Bierborstel is de ‘lege huls’ van een graankorrel die gebruikt wordt als veevoer. "Met het geld uit het E&I-fonds wilden we onderzoeken of we bierborstel ook op grote schaal kunnen stabiliseren en herwaarderen door middel van fermentatie", blikt De Laat terug.  

Herwaardering bierborstel 

Dit levert een betere voedingswaarde op, waardoor je bierborstel kunt gebruiken in brood- en pastaproducten. Het resultaat van het onderzoek is hoopvol. Al heeft het nog een lange weg te gaan wil je het ook toe kunnen passen in voedselproducten, vertelt De Laat. "Op dit moment zijn er nog weinig vermarktbare voordelen ten opzichte van onbehandelde bierborstel. Dus ja, het is mogelijk om meer met bierborstel te doen dan er veevoer van maken, maar we moeten nog verder in kaart brengen wat we als daadwerkelijk eindproduct kunnen afleveren." Er lopen wel al vergevorderde gesprekken met verschillende partners om dit project in ieder geval door te zetten, merkt De Laat op. "Daar zijn we op dit moment nog volop mee bezig."

Meer weten 

Het E&I-fonds van de provincie Noord-Brabant, dat RWB coördineert, heeft al tal van projecten vooruitgeholpen. In het subsidieloket op onze website lees meer je informatie over deze ontdekkingen, projecten en haalbaarheidsstudies.  

Helaas kunnen we vanwege concurrentiegevoeligheid nog geen foto van de leersamples delen.